بحران غرب زدگی مضاعف و گمنامی سنت فکری امام خمینی در ایران

یکی از مشکلات اساسی تولید علم در ایران این است که سنت ما را با معیارهای سنت غربی تفسیر میکنند. به عنوان مثال، هایدگر که ادعا میکند ضد غرب است، یا برخی از حوزویان که علوم اسلامی را رد میکنند، با این چالش مواجه هستند که مفاهیمی مانند “عقل” را در سنت ما به شیوهای غربی درک میکنند. حتی مفاهیمی همچون مساوات، اقتصاد، سنت، و تئوری را نیز به آنان ارائه میدهیم، اما آنها این مفاهیم را با نگاهی غربی تفسیر میکنند.

• چه جریان هایی که با آگاهی تفکر غرب را در ایران انتخاب کرده اند و غرب زده هستند و چه آن هایی که چنین ادعایی ندارند متاسفانه مفاهیم سنت مارا در چارچوب اندیشه‌های هایدگر تفسیر میکنند. این گروه ها در نهایت تفاوت چندانی با هم ندارند. آنها مفاهیم را در قالب سنت فکری کانت، هایدگر، هگل، یا مارکسیسم توضیح میدهند. برای مثال، وقتی مفهوم عدالت را به آنان ارائه میدهید، آن را به شیوه‌ای مارکسیستی معنا کرده و بازتاب میدهند.

• سپس به سراغ عبارات امام (ره) میروند و هر جمله‌ای را که به نفعشان است، در همان چارچوب قرار میدهند و میگویند: «ببینید، من پانصد عبارت از امام دارم که نظرم را تأیید میکند.» یا گروهی دیگر ادعا میکنند که امام به دموکراسی و آزادی بیان به سبک غربی معتقد بود و تمامی سخنان ایشان را به نفع دموکراسی غربی مصادره میکنند.

• هیچ‌کس تلاشی نمیکند تا به درستی بفهمد امام چه میگوید. این نوعی تحجر است. چه در حوزه و چه در دانشگاه، چه کسانی که خود را مدرن میدانند و چه آنانی که ادعای غربزدگی ندارند، همه در نهایت دچار غربزدگی هستند. ما این پدیده را «غربزدگی مضاعف» نامیدهایم. هر مفهومی که به این افراد ارائه شود، آنها آن را در چارچوب مفهومی خود قرار داده و سپس تفسیر میکنند.